Scyntygrafia jest badaniem opartym na promieniowaniu gamma. Jest jedną z technik obrazowania narządów, a także oceniania ich czynności. W badaniu wykorzystuje się izotopy promieniotwórcze, które podawane są pacjentowi przed badaniem.

Aparat służący do badania, zwany scyntygrafem, posiada detektor promieniowania. Izotopy podawane pacjentowi wysyłają promieniowanie, które jest rejestrowane przez detektory, a następnie zamieniane na obraz. Scyntygrafy są urządzeniami przestarzałymi, dlatego stosuje się je tylko przy badaniu małych narządów.

Nowsze urządzenia, zwane gamma kamerami, mają głowice, które są w stanie objąć całe narządy, nawet te większe.

Najczęściej używanym w scyntygrafii izotopem jest technet-99m. Poza tym rzadziej używane są jod-131, tal-201 oraz gal-67. Izotopy te są związane z odpowiednimi związkami chemicznymi, które gromadzą się w narządach, które się bada.

Scyntygrafia pozwala nie tylko na zobrazowanie danego narządu, ale przede wszystkim na ocenę jego funkcji, czyli np. przepływu krwi przez narząd, przepływu żółci w wątrobie czy filtracji moczu w nerkach.

Dlatego badanie to jest niejednokrotnie bardziej przydatne niż badania rentgenograficzne, które pozwalają jedynie na zobrazowanie wyglądu narządu.

Przygotowanie do badania  – scyntygrafia

1. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania.

2. W przypadku badania dróg żółciowych, a także zarzucania treści żołądkowej i dwunastniczej (refluksu) pacjent powinien być na czczo.

3. Małym dzieciom należy podać środki uspokajające.

4. Należy poinformować lekarza o skazie krwotocznej, ciąży i nagłych dolegliwościach, które wystąpią w czasie badania.

Przebieg badania – scyntygrafia

Przed badaniem pacjentowi podaje się znacznik izotopowy. Najczęściej jest on podawany dożylnie przez cewnik, czyli venflon. Czasami podaje się również doustnie lub inhalacyjnie. Podanie znacznika jest bezbolesne, czasem może wystąpić pieczenie w miejscu wkłucia. Jeśli występuje ból, oznacza to, że pękła żyła.

Doustnie podaje się znacznik w przypadku badania tarczycy. Jest to bezbarwny, bezsmakowy płyn.

W zależności od badanego narządu różny jest czas podania znacznika. Przy badaniu wątroby znacznik podaje się 10 minut wcześniej, przy badaniu kości oraz nerek 3-4 godziny wcześniej.

Badanie jest wykonywane w pozycji leżącej (najczęściej), stojącej lub siedzącej. Nie trzeba się rozbierać. Należy jedynie usunąć duże, metalowe przedmioty z kieszeni, np. klucze czy monety oraz duże wisiorki. Głowica scyntygrafu lub gamma kamery może być nieruchoma, może poruszać się ruchem okrężnym wokół obwodu ciała lub ruchem menadra.

Badanie trwa od 5 do 90 minut, w zależności od rodzaju badania. Wynik jest gotowy zaraz po badaniu. Po badaniu należy wypić 0,5-1 litra płynów obojętnych, np. wody czy soków.

Wskazania do badania scyntygrafii

1. Układ krążenia i serce:

  • nietypowe formy zawału mięśnia sercowego
  • choroba wieńcowa
  • ocena przepływu i przecieków krwi pomiędzy komorami i przedsionkami serca.

2. Wątroba:

  • przewlekłe zapalenie wątroby
  • marskość wątroby
  • hemochromatoza
  • polekowe i poalkoholowe uszkodzenie wątroby.

3. Drogi żółciowe:

  • kamica dróg żółciowych
  • zaburzenia odpływu żółci
  • refluks żołądkowo-dwunastniczy.

4. Nerki:

  • zwężenie tętnicy nerkowej
  • guzy nerek i nadnerczy
  • wady wrodzone nerek
  • kamica nerkowa.

5. Ośrodkowy układ nerwowy (OUN):

  • podejrzenie zwężenia tętnicy szyjnej
  • ataki niedokrwienia OUN
  • guzy mózgu
  • opryszczkowe zapalenie mózgu
  • zaburzenia krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego.

6. Kości i stawy:

  • ocena gojenia przeszczepów kostnych
  • zapalenie kości
  • podejrzenie przerzutów nowotworowych do kości
  • diagnostyka reumatoidalnego i łuszczycowego zapalenia stawów.

7. Tarczyca:

  • wole guzkowe
  • wady rozwojowe tarczycy
  • wole zamostkowe.

8. Poza wyżej wymienionymi badaniami wykonuje się również:

  • scyntygrafię ślinianek w przypadku podejrzenia guzów ślinianek
  • scyntygrafię sutka w celu rozróżnienia zmian łagodnych i złośliwych
  • scyntygrafię przewodu pokarmowego w przypadku krwawień
  • scyntygrafię uchyłku Meckela w przypadku wystąpienia krwawień, szczególnie u dzieci.

Badania scyntygraficzne są badaniami bezpiecznymi. Nie występują po nich żadne powikłania. Mogą być wykonywane w każdym wieku. Nie należy ich wykonywać jedynie u kobiet w ciąży.

Więcej z kategorii: Badania diagnostyczne