Okres ciąży, związanych z nią problemów oraz dbałość o prawidłowy rozwój płodu powodują stałe bądź doraźne przyjmowanie różnych preparatów.
Obowiązuje tu jednak zasada ograniczonego zaufania do wszelkich leków, nawet takich, które dostępne są bez recepty.
Podczas ciąży i w okresie karmienia piersią wszelkie leki przyjmować można tylko po skonsultowaniu się z lekarzem, gdyż mogą przenikać przez łożysko, zaburzając rozwój płodu oraz mogą być wydzielane do mleka karmiącej, co również jest nieobojętne dla zdrowia niemowlęcia.
Z tematem tym związane jest również stosowanie antybiotyków. Najczęstszym powodem przyjmowania tej grupy leków są zakażenia bakteryjne, które nie-leczone mogą niekorzystnie wpływać na rozwój płodu.
Najczęstsze przyczyny podania antybiotyku ciężarnej
- zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych
- zakażenia układu moczowego, w tym bezobjawowa bakteriuria
- odmiedniczkowe zapalenie nerek
- waginoza
- zakażenia Chlamydia trachomatis
- rzęsistkowica
- rzeżączka i inne choroby przenoszone drogą płciową (kiła)
- nosicielstwo paciorkowca gr. B (profilaktyka – w czasie porodu)
- przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego
- poważne choroby w czasie ciąży, np. zapalenie wsierdzia (leczenie lub profilaktyka).
W terapii kobiet w ciąży dopuszczalne są tylko wybrane grupy antybiotyków, np. penicylina, ampicylina, erytromycyna, fusafungina, cefalospoiyny.
W pierwszym trymestrze ciąży przeciwwskazane jest stosowanie następujących antybiotyków i chemioterapeutyków:
- kotrimoksazol
- preparaty nitrofurantoiny
- leki przeciwgrzybicze, tj. amfoteiycyna B, flucytozyna, rifampicyna (wodogłowie), chloramfenikol (gwałtownie przechodzą przez łożysko)
- glikopeptydy (wankomycyna, teikoplanina).
Ryzyko związane ze stosowaniem innych antybiotyków w czasie ciąży:
- doksycyklina i inne tetracykliny: powodują żółte zabarwienie zębów, mogą niekorzystnie wpływać na tworzenie zawiązków zębów i kości, wykazują działanie uszkadzające wątrobę
- aminoglikozydy: istnieje ryzyko uszkodzenia ucha wewnętrznego płodu
- sulfonamidy: bezwzględnie przeciwwskazane w dwóch ostatnich tygodniach przed rozwiązaniem (wypierają bilirubinę z połączeń z albuminami i tym samym mogą nasilać żółtaczkę fizjologiczną i zwiększać ryzyko encefalopatii)
- preparaty nitrofurantoiny: mogą powodować anemię hemolityczną noworodka ze względu na niedojrzałość układu enzymatycznego.
Stosowanie antybiotyków w czasie ciąży, bez konsultacji z lekarzem, jest niedopuszczalne!