Świetlik łąkowy jest roczną rośliną, dorastającą do wysokości 30 cm. Ponieważ jest mało znany (może dlatego, że kwitnie stosunkowo późno, do października) wymaga dokładniejszego opisu. Łodyga świetlika łąkowego jest wyprostowana, najczęściej w pewnej odległości od ziemi mocno rozgałęziona. U dołu jest sztywna i naga, u góry pokryta wełnistymi włoskami. Dolne liście w czasie kwitnienia odpadają, górne są ciemnozielone, jajowate, o bardzo krótkich ogonkach i 3-6 ostrych ząbkach z każdej strony. Pokryte małymi włoskami są ku górze coraz większe. Drobne kwiatki przypominają rozwarte wargi. Są białe lub lekko fioletowe z żółtą plamką w gardzieli.

Kiedy i gdzie zbierać świetlika łąkowego?

Kiedy i gdzie zbierać świetlika łąkowego?

Świetlik rośnie na łąkach, pastwiskach, zboczach i w rzadkich lasach. Bardzo ładnie wyglądają na tle zielonej murawy rośliny świecące białymi, drobnymi i gęsto rozmieszczonymi kwiatkami. Czasem rosną w skupiskach, czasem oddzielnie i wtedy przypominają ciemno-zielone choinki z mnóstwem miniaturowych świeczek. Dlatego łatwo je zauważyć. „Ptasie oczka” lub „świeczki” — to ludowa nazwa świetlika.

Świetlik jest pasożytem. Pasożytuje na korzeniach niektórych roślin łąkowych. Ponieważ nie posiada rozgałęzionych korzeni, łatwo go z ziemi wyrwać.

Surowcem leczniczym jest ziele świetlika. Rośliny ścina się tuż pod rozgałęzieniem, w pełni rozkwitu. Można je wyrwać z ziemi, a potem odpiąć zgrubiałą, dolną część łodygi. Pamiętajmy o tym, aby nie zbierać roślin mokrych, nie ugniatać ich i nie łamać, gdyż potem łatwo czernieją. Ziele należy suszyć szybko, w miejscach o dużym przewiewie, a gdy dni są chłodne (jesień), w temperaturze podwyższonej do 35°C. Drobno pokrajany i dobrze wysuszony surowiec najlepiej przechowywać w szczelnie dokręconych twistach lub w potrójnych papierowych torbach.

Surowiec spotykany w handlu jest zwykle mieszaniną trzech odmian świetlika (świetlik łąkowy, świetlik wyprężony i świetlik gajowy), w której przeważa świetlik łąkowy. Działanie lecznicze wszystkich odmian jest prawie jednakowe.

Skład chemiczny świetlika łąkowego

Surowiec świetlika łąkowego zawiera:

  • związki garbnikowe,
  • substancje żywicowe i woskowe,
  • sole mineralne bogate w miedź i magnez,
  • glikozyd zwany aukubiną,
  • kumarynę,
  • niewielkie ilości olejku lotnego.

Działanie glikozydów flawonowych zawartych w świetliku jest zbliżone do działania rutyny i witaminy P. Roślina nie zawiera związków trujących i dlatego może być stosowana bez obawy przez dłuższy czas.

Zastosowanie świetlika łąkowego w stanach zapalnych oczu

Zastosowanie świetlika łąkowego w stanach zapalnych oczu

Świetlik jest od dawnych czasów stosowany jako skuteczny lek przy chorobach oczu. Znany był dobrze już w starożytnej Grecji.

Wodny wyciąg z ziela świetlika stosuje się w stanach zapalnych oczu, do których należą:

  • zapalenie brzegów powiek,
  • zapalenie skóry powiek,
  • zapalenie spojówek i brzegów powiek,
  • zapalenie samych spojówek,
  • tzw. wiosenne zapalenie spojówek.





Kataplazmy (ciepłe okłady) z surowca są pomocne w skurczach powiek, „jęczmieniu”, zmęczeniu wzroku spowodowanym promieniowaniem z ekranów telewizyjnych, długim czytaniem itp. Odczuwamy wtedy pieczenie, połączone często z łzawieniem oczu. Świetlik jest skuteczny również w lekkich zakażeniach i dlatego stosuje się go do płukań przy podostrych chronicznych schorzeniach gardła, jamy ustnej i jamy nosowej.

Ze względu na obecność garbników i glikozydów flawonowych napar ze świetlika bywa stosowany wewnętrznie do pobudzenia czynności wydzielniczej żołądka oraz przy nieżytach żołądka.

Świetlik wywiera jako surowiec flawonowy korzystne działanie przy schorzeniach siatkówki oka i przy nadciśnieniu. Dlatego zalecenia ludowe, aby stosować go jednocześnie wewnętrznie i zewnętrznie — posiadają uzasadnienie.

Przepisy lecznicze – świetlik łąkowy

Odwar: 3 łyżki ziela na 2 szklanki wody, gotować 5 min., przecedzić — do przemywania oczu i do okładów.

Kataplazmy: 3 łyżki ziela moczyć 20 minut w 1/5 l gorącej wody, ochłodzić — do ciepłych okładów, kilka razy dziennie na 10-45 minut.

Wewnętrznie stosuje się napar z 1 łyżki ziela na szklankę wody, 3 razy dziennie między posiłkami. Można (w pozycji leżącej) przykładać na oczy rozparzone i odpowiednio ostudzone ziele świetlika, zawinięte w czystą gazę. Do płukań stosuje się odwar po odcedzeniu.

Uwaga: Zewnętrznie na oczy można stosować ziele świetlika w połączeniu z kwiatem rumianku, płatkami nagietka i płatkami bławatu. Współpraca leczniczych składników w kilku ziołach zwiększa ich skuteczność.

Więcej z kategorii: Zioła