Witamina B5 jest witaminą antystresową i ma szczególne znaczenie dla wspomagania wydzielania kortyzonu i innych hormonów z kory nadnerczy. Hormony te, ogólnie rzecz biorąc, przyspieszają przemianę materii, wspomagając organizm w walce z alergiami, podtrzymując zdrowie skóry, mięśni i nerwów. Witamina B5, jak wiadomo, redukuje zmarszczki i może zmniejszać przetłuszczanie się włosów. Tak jak wiele innych witamin grupy B, bierze udział w uzyskiwaniu energii z pożywienia.
Kwas pantotenowy występuje zarówno w roślinach, jak i zwierzętach. W aptekach jest dostępny pod postacią preparatu o nazwie pantotenian wapnia. Należy do grupy witamin rozpuszczalnych wodzie; jest wchłaniany do organizmu w jelitach, a jego nadmiar wydala się z moczem. Nasz organizm może przechowywać niewielkie ilości kwasu pantotenowego.
Źródło witaminy B5 w pożywieniu
Witamina B5 jest szeroko dostępna w wielu pokarmach, w tym w wątrobie wieprzowej, świeżych orzechach, kiełkach pszenicy, nasionach roślin strączkowych i jajkach. Może być tracona podczas przyrządzania posiłków, szczególnie przy suchej obróbce cieplnej, takiej jak pieczenie. W trakcie mielenia pszenicy tracimy ponad 50% zawartej w niej witaminy B5. Jest też ona niszczona na skutek zetknięcia z kwasami (ocet) lub zasadami (soda spożywcza). Na szczęście bakterie jelitowe mają zdolność wytwarzania witaminy B5.
Oczyszczona mąka, pieczywo, ryż i makaron nie są wzbogacane kwasem pantotenowym, przez co są słabym źródłem tej witaminy. Rozmrożone i ugotowane mięso może stracić nawet 50% pierwotnej zawartości kwasu pantotenowego.
Niedobór witaminy B5
Ponieważ witamina B5 jest ogólnie dostępna w pokarmach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, naturalne niedobory nie były dotychczas obserwowane i do dziś nie opracowano zaleceń dotyczących minimalnego dziennego spożycia. Jednak gdy zdrowe osoby pozostawały na diecie ubogiej w witaminę B5, pojawiało się u nich wiele objawów, takich jak męczliwość, bóle i zawroty głowy, drętwienie i mrowienie, osłabienie siły mięśniowej, wahania nastroju i zaburzenia trawienne.
Gdy podaż witaminy B5 jest stosunkowo niewielka, mogą pojawić się łagodne objawy zmęczenia, zaburzeń trawienia, częstych infekcji oraz zaostrzenie reakcji alergicznych. Sytuacja taka może występować u osób odżywiających się fast foodami, które zawierają wysoko oczyszczoną mąkę i rafinowany cukier.
Nastolatki, które gwałtownie rosną i jedzą taką właśnie wysoko przetworzoną żywność, są szczególnie narażone na te objawy, jeżeli z powodu trądziku są leczone tetracyklinami. Antybiotyki te niszczą bakterie jelitowe, udaremniając im syntezę dodatkowych porcji witaminy B5.
Dodatkowe objawy niedoboru witaminy B5 to nadmierna drażliwość, złe gojenie się ran, utrata apetytu, niestrawność, omdlenia, przyspieszenie czynności serca, nadmierna podatność na zakażenia, depresja oraz mrowienie stóp oraz dłoni.
Kiedy wzrasta zapotrzebowanie na witaminę B5?
Zapotrzebowanie na witaminę B5 wzrasta gdy prowadzi się stresujący tryb życia, jeżeli jest się alergikiem, spożywa się głównie przetworzoną żywność i regularnie pije alkohol.
Czy nadmiar witaminy B5 może być szkodliwy?
Spożywanie dużych dawek witaminy B5: kwasu pantotenowego nie powoduje żadnych dolegliwości oprócz biegunki ani nie przynosi żadnego pożytku poza nieznaczną poprawą wydolności fizycznej. Dawki 1,5 g dziennie, zażywane długo, mogą powodować zwiększoną wrażliwość zębów.
Powiązania witaminy B5 z innymi składnikami odżywczymi
Witamina B5 współdziała z witaminami B1, B2 i B6, niacyną i biotyną przy uwalnianiu energii z węglowodanów, białek i tłuszczów. Kwas pantotenowy jest niezbędny do produkcji witaminy D. Biotyna łagodzi objawy niedoboru kwasu pantotenowego.